CO TO JEST DYSPLAZJA STAWÓW BIODROWYCH?
Dysplazja stawu biodrowego to najczęściej występująca wada u niemowląt. Występuje u 4-10% dzieci. Dysplazja to niedostateczny rozwój kości i innych elementów tworzących ten staw, a zwłaszcza zbyt płytkie i strome brzegi panewki na kości biodrowej, w której jest umocowana kość udowa. Stan taki powoduje, że kość udowa, w miarę zwiększania się siły mięśni i ich napięcia, zostaje trwale wysunięta z panewki poza staw. Dochodzi wtedy do zwichnięcia stawu, które uniemożliwia dziecku prawidłowe chodzenie.
JAKIE CZYNNIKI SPRZYJAJĄ POWSTAWANIU DYSPLAZJI?
- dziewczynki (dysplazja występuje u nich sześć razy częściej niż u chłopców);
- skłonności genetyczne – prawdopodobieństwo wystąpienia wady jest znacznie większe, jeśli jedno (lub oboje) z rodziców lub rodzeństwo urodziło się również z dysplazją;
- jest to pierwsza ciąża;
- masa dziecka jest duża;
- kończyny dziecka są asymetrycznie ułożone, dziecko ma zbyt ciasno w brzuchu matki, przy ciążach mnogich;
- ułożenie dziecka w macicy – z powodu niedostatecznej ilości miejsca w łonie matki, czasami za małej ilości płynu owodniowego, dziecko nie ma możliwości swobodnego poruszania nóżkami;
- ułożenie miednicowe dziecka w trakcie porodu (w tej pozycji nóżki dziecka są wyprostowane i mocno przyginane do tułowia) może to spowodować uszkodzenie elementów stawu biodrowego;
- hormon relaksyna – jest to hormon, który pojawia się w organizmie kobiety w ostatnim trymestrze ciąży i ma na celu rozluźnienie stawu miednicy (u dziecka może rozluźniać więzadła stawowe, co przyczynia się do powstawania dysplazji);
- skutki nieprawidłowej pielęgnacji niemowlęcia: zawijania dziecka z wyprostowanymi nóżkami, noszenia tyłem do siebie lub układania dzieci na boku.
OBJAWY SUGERUJĄCE DYSPLAZJĘ
- przesuwanie się kości udowej poza staw, czyli niestabilność biodra – w pierwszych tygodniach życia dziecka wyczuwalne jest przeskakiwanie w stawie biodrowym w trakcie odwodzenia i przywodzenia nóżek;
- ograniczenia odwodzenia nóżek w biodrach – po okresie noworodkowym odchylanie nóżek na boki jest znacznie utrudnione;
- dziecko układa nóżki w sposób nienaturalny i nierówny;
- dziecko sprawia wrażenie jakby nie mogło rozchylić nóżek na boki;
- fałdki znajdujące się między pośladkami dziecka a udami, układają się nierówno po obu stronach (nie zawsze jednak świadczy to o dysplazji stawów biodrowych; czasami może to być zwykła asymetria):
- dziecko zaczyna płakać, gdy dotyka się jego nóżek lub porusza się nimi;
- jedna nóżka wydaje się dłuższa od drugiej.
CO ROBIĆ BY ZAPOBIEC DYSPALZJI?
- wizyty (w 1, 3, 6 i 12 miesiącu życia dziecka) w Poradni Preluksacyjnej (badanie ortopedyczne i badanie USG bioder, zalecenia lekarskie); LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ LECZYĆ!!
- podczas przewijania nie wolno unosić pupy maluszka chwytając za stopy i podciągając do góry;
- nosząc dziecko należy dbać, aby jego nóżki były zawsze w rozkroku (czyli twarzą w twarz);
- nie wolno prostować dziecku nóżek;
- ubranko powinno być luźne i niekrępujące ruchów nóg;
- jak najczęściej powinno się kłaść dziecko na brzuszku – jest to korzystna pozycja dla jego bioderek.
LECZENIE DYSPLAZJI
Stwierdzona przez lekarza rozwojowa dysplazja stawów biodrowych wymaga odpowiedniego leczenia. Specjaliści zalecają zakładanie dzieciom z dysplazją specjalnej ortezy, która pomaga doprowadzić staw do prawidłowego stanu. Najczęściej stosowane są: poduszka Frejki, szelki na bioderka dla niemowląt tzw. uprząż Pavlika i szyna Koszli, które mają za zadanie utrzymać nóżki dziecka w odwiedzeniu na boki i zgięciu w stawach biodrowych i kolanowych. Gdy do dysplazji dołączy się podwichnięcie lub zwichnięcie głowy kości udowej, którym towarzyszy skrócenie nogi i utykanie podczas chodzenia wymaga to leczenia operacyjnego. Zignorowana lub przeoczona dysplazja stawu biodrowego daje znać o sobie w okresie pokwitaniowym, pojawia się wówczas zmęczenie, dolegliwości bólowe kolana, później biodra. U kobiet często występują dolegliwości bólowe tuż po urodzeniu pierwszego dziecka, jako wynik powstających wcześnie zmian zwyrodnieniowych biodra na tle przetrwałej dysplazji.
KILKA SŁÓW O PORADNI PRELUKSACYJNEJ
Poradnia preluksacyjna zajmuje się wykrywaniem wad wrodzonych i rozwojowych stawów biodrowych u noworodków i niemowląt. Lekarz Ortopeda (posiadający kwalifikacje wymagane do wykonywania UGS bioder u dzieci) wykonuje badanie ortopedyczne oraz USG bioderek, które pozwala ocenić czy ich budowa jest prawidłowa co umożliwia trafną diagnostykę stawów. W przypadku wykrycia ewentualnych nieprawidłowości można natychmiast wdrożyć wczesne postępowanie ortopedyczne, aby zabezpieczyć dziecko przed problemami ze stawem biodrowym w późniejszych latach życia.
Pierwsze badania stawów biodrowych dziecka powinno odbyć się zaraz po jego narodzinach, a kolejne regularnie w miesiącach życia dziecka (1, 3, 6, 12); nawet jeśli po badaniu na oddziale noworodkowym lekarz nie podejrzewa dysplazji, i tak należy zgłosić się do Poradni Preluksacyjnej. Jest to istotne, ponieważ nawet jeśli pierwsze badanie nie wykaże żadnych nieprawidłowości, nieodpowiednia pielęgnacja np. w trakcie przewijania dziecka może do nich doprowadzić.
Badanie ortopedyczne stawów oraz USG jest całkowicie nieszkodliwe i bezbolesne dla dziecka. Jeśli dziecko marudzi, to tylko w wyniku niezadowolenia i braku komfortu. Brak kontroli i zbyt późne wykrycie wad w budowie stawów biodrowych mają o wiele poważniejsze i bardziej bolesne konsekwencje niż niewielki dyskomfort w trakcie badania.
JAK PRZEBIEGA BADANIE?
Lekarz układa noworodka na równym i twardym podłożu. W badaniu sprawdza czy obie nóżki odwodzą się symetrycznie, czy przy odwodzeniu główka kości udowej nie wyskakuje z panewki stawu. Sprawdza też czy fałdy pod pośladkami i pośladki są symetryczne, czy oba uda i nóżki są równej długości, ocenia stawy dotykowo. Jest to badanie rutynowe. Jeśli w tym podstawowym badaniu lekarz zauważy coś niepokojącego lub stwierdzi występowanie przynajmniej jednego z objawów dysplazji, wykonuje USG stawów biodrowych dziecka i przy prawidłowym wykonaniu dokładnie obrazuje ułożenie główki kości udowej oraz kształt panewki stawu biodrowego. Na koniec lekarz informuje o kolejnej wizycie kontrolnej, edukuje rodziców: jak prawidłowo pielęgnować dziecko, czego unikać a czego przestrzegać, jak postępować by nie dopuścić do powstania dysplazji oraz odpowiada na pytania, czy wątpliwości rodziców, które nasuwają się podczas wizyty.
Warto pamiętać!!!
- Odpowiednio wczesne wykrycie wad stawów biodrowych u najmłodszych dzieci pozwala nawet na całkowite wyleczenie.
- Zbyt późne podjęcie działań diagnostycznych lub zaniechanie badań preluksacyjnych może skutkować poważnymi problemami z nauką chodzenia, a w niektórych przypadkach prowadzić nawet do trwałego kalectwa.
- Zdrowie dziecka jest w rękach rodziców.
- Lepiej zapobiegać niż leczyć.
Zapraszamy do korzystania z usług Prywatnej Poradni Preluksacyjnej w Strzyżowie, w której to lekarz Artur Harmata (specjalista ortopeda i traumatolog, specjalista medycyny sportowej) zajmie się badaniem ortopedycznym oraz USG stawów biodrowych Państwa Pociech. Profilaktyka niech będzie mottem każdej wizyty.
PRYWATNA PORADNIA PRELUKSACYJNA
Fabryka Cukierków „Roksana”
UL. MOSTOWA 35
38-100 STRZYŻÓW
PRYWATNA PORADNIA PRELUKSACYJNA CZYNNA:
CZWARTEK W GODZINACH 13.30 – 14.30
REJESTRACJA TEL. 603750660